ارائه الگویی برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاهی ایران براساس تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های برتر دنیا

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگو برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاهی ایران به تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه دانشگاه های برتر دنیا می پردازد. روش شناسی: ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا، 16 میز مرجع دیجیتالی کتابخانه های دانشگاههای برتر دنیا مورد بررسی قرار گرفت و پس از حذف موارد مشابه و مترادف، جمعاً 30 ویژگی استخراج شد و از طریق روش دلفی از صاحبنظران در مورد آنها نظرخواهی شد. در نهایت، با اعمال حداقل میانگین 4، 26 ویژگی برای طراحی میز مرجع انتخاب و در الگوی پیشنهادی اعمال گردید. همچنین کتابخانه های دانشگاه های ایران که دارای میز مرجع دیجیتال بودند و تعداد آنها 13 کتابخانه بود با استفاده از سیاهه وارسی فوق مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که پنج ویژگی محتوایی «نام و نام خانوادگی کاربر، شماره تلفن، نشانی پست الکترونیکی، پرسش کاربر، ارسال سوال به صورت تلفنی، پست الکترونیکی، مصاحبه(ارتباط کلامی)» با 100 درصد بالاترین درصد؛ و دو ویژگی محتوایی « شماره نمابر، ارائه شناسه کاربری و کلمه عبور از طرف کتابخانه برای دسترسی کاربر به اطلاعاتی که حجم زیادی دارند» با 5/12 درصد پایین ترین درصد در میز مرجع دیجیتال کلیه کتابخانه های دانشگاهی برتر دنیا بودند. دو ویژگی «راهنمای استفاده از میز مرجع دیجیتال» و «پرسش کاربر» با میانگین 80/4 بالاترین میانگین و ویژگی « نشانی پستی کاربر» با میانگین 47/3 کمترین میزان اهمیت را در میان ویژگی های برگزیده برای میز مرجع داشته است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان چنین استنباط کرد که درصد بسیار کمی از کتابخانه های دانشگاهی ایران دارای میز مرجع دیجیتال هستند و این تعداد نیز از لحاظ دارا بودن ویژگی های محتوایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. از این رو لازم است کتابخانه های دانشگاهی در کشور با راه اندازی میز مرجع دیجیتال کاربران را در بهره گیری گسترده تر از خدمات کتابخانه یاری رسانند.